Geschreven door: Anne-Marije Schouten
We kregen jouw aanmelding* binnen op een donderdag in de namiddag en een paar diepe zuchten gingen door het kantoor. Het vooruitzicht op een drukke vrijdag en weekend tekende zich af. Niemand weet wat je te wachten staat bij een nieuwe zorgvraag, zeker niet binnen de OGGZ. Twee verpleegkundigen gingen samen naar jou toe, omdat de overdracht nogal complex klonk. Vier ogen zien toch meer dan twee.
Zelf had ik een andere afspraak, dus twee collega’s gingen naar jou toe. Het was een warme dag en de zon scheen fel. Ze kwamen bezweet terug, de klus geklaard en met een verhaal. Samen hadden ze jou weer schoon gekregen met een warme douche, wat washandjes, een goed scheermes en vooral veel tijd. Je had jezelf de afgelopen maand ernstig verwaarloosd door psychiatrische problemen en overmatig drankgebruik. Je vrouw was gevlucht, je zoon overbelast door de zorg voor twee ouders. De wijkverpleging werd ingeschakeld toen het je zoon te veel werd.
Op maandag ging ik met een collega naar jou toe. Het huis was schoon, maar je was sterk onder invloed. Een neef en een vriend waren aanwezig. Op tafel stond een volle fles whisky, aangelengd met water, volgens de vrienden. Je dronk nu ongeveer driekwart fles per dag, en dat ging volgens hen goed. Je wachtte op een intake bij de plaatselijke detox-instelling van GGZ-Centraal. Je kon niet opstaan van de bank, je zat letterlijk vastgeplakt. De huid van je achterzijde was ernstig aangetast door voortdurende incontinentie en het slapen op een leren bank. Maar je klaagde niet, zelfs niet toen ik je huid voorzichtig reinigde met warm water en een washandje, en later insmeerde met sudocrème. Je onderging alles gelaten.
Na het douchen schoor je voorzichtig met een goedkoop mesje – wat niet zo handig van mij was. Maar het schoot me te binnen toen je je afdroogde. Het was een intiem moment, zoals ik die vaker heb met mensen. Dan ben ik niet alleen verpleegkundige, maar vooral een mens. Het deed me denken aan de barmhartige Samaritaan, die de wonden van een in elkaar geslagen man liefdevol verzorgde. Intiem, dichtbij iemand, zonder oordeel zoals anderen dat wellicht wel hebben. Mensen die voorbijlopen. Dat besef maakt me dankbaar voor de ogen en het hart wat ik heb gekregen. Dat ik gekregen liefde kan en mag doorgeven.
Twee weken later bezocht ik je opnieuw. Het huis rook schoon, de frisse wind kwam via een open deur naar binnen. Je zat rechtop, de rollator stond in de hoek. Alsof het een meubelstuk is, zei je. Je gaf me koffie en rookte 5 sigaretten in de tijd dat ik er was. Je sliep weer in bed, boven. De traplift was niet meer nodig; je liep weer zelfstandig de trap op en af. Met een vriend wandelde je dagelijks een paar kilometer. Je dronk nog steeds driekwart fles whisky per dag.
De intake bij de detoxkliniek stond gepland voor de volgende dag, maar waarschijnlijk zou die niet doorgaan. Je was namelijk weer uit het dal, geen direct gevaar meer voor jezelf. We hadden ‘te goed’ voor je gezorgd. Je was niet slecht genoeg voor een (gedwongen) crisisopname en hebt geen motivatie om je drankgebruik te veranderen. Dat maakt het werk lastig, maar ook dankbaar.
Het is fijn wanneer iemand in balans is, maar nog fijner wanneer iemand herstelt. Echter is dat laatste lang niet altijd haalbaar. Maar soms is herstel ook het vinden van balans. Omdenken, dat is daarin het belangrijkst. Je bent een goed voorbeeld van hoe complex en waardevol zorg kan zijn. Zelfs als het soms voelt alsof we maar kleine stappen maken, zijn die stappen van groot belang.
En dan dat oordeel. Van jezelf naar jezelf, maar ook van anderen richting jou. Je bent twee weken later wat mondiger dan toen ik je de eerste keer douchte. Dat oordeel wat je toen over jezelf uitsprak, de wens om beter te worden, daar schreeuw je nu overheen. Toen vervloekte je de drank, nu gaat het allemaal wel prima en heb je geen hulp nodig. Weet dat ik je hoor en dat ik je zie. Dat we misschien nu uit beeld verdwijnen, betekent niet dat we er niet zijn als je wel weer diep zit. Ook dan zullen we je helpen met douchen en kleden, zullen we je huid met liefde verzorgen, je scheren. Misschien ga je zelf inzien dat een ander leven beter voor je is. Misschien niet. Maar ook dan dan zijn we er alsnog.
* Deze casus is geanonimiseerd en niet herleidbaar gemaakt naar persoon, plaats en tijd.
Recente reacties