Geschreven door Anne-Marije
‘Misschien ietwat treurig om zo mijn eerste gastblog te beginnen op Theetijd,’ was de gedachte die door mijn hoofd schoot toen ik het zinnetje opschreef. Bijna wilde ik op ‘backspace’ duwen tot de hele zin weer weg was, zodat ik met een schone lei een positief verhaal kon beginnen. Maar de ervaring leert, dat gezondheid ontzettend kwetsbaar is en ook de ruwe, schurende kant hiervan gedeeld mag worden. Omdat ik denk dat iedereen het wel herkent.
De kwetsbaarheid is namelijk soms zó zichtbaar, ook in mijn eigen leven. Wanneer mijn man in vijf jaar twee keer in het ziekenhuis heeft gelegen met een ingrijpende nierziekte (waarvan de kans groot is dat het binnen drie jaar weer terugkomt), kun je soms leven tussen hoop en vrees. Altijd alert zijn op vochtophoping in de voeten en een vol gezicht. Altijd alert zijn op die ‘gezondheid’. Bang om zelf ziek te worden of om een geliefde ziek te zien.
Dat zie ik ook in mijn werk terug, in de wijkverpleging. Toevallig was ik kortgeleden bezig met een stageopdracht waarbij ik een voorlichting moest uitwerken om ‘gezond gedrag’ te bevorderen. Het liet me stilstaan bij hoe de maatschappij er zo op gericht is om iedereen zo gezond mogelijk te houden. Dat ziekte vaak wordt gezien als ‘de afwezigheid van gezondheid’. Als iets wat zo snel mogelijk moet worden opgelost.
Maar bij de ouderen bij wie ik kom om zorg te verlenen en hen te ondersteunen in hun vertrouwde omgeving, zie ik geen ‘zieke’ mensen. Ik zie een persoon die misschien hartfalen heeft, of een longaandoening, of allebei tegelijk. Maar ik zie voor al een medemens die lacht en geniet, geraakt is, foto’s laat zien van kleinkinderen en bij wijze van gisteren in haar eentje de kerstboom heeft opgetuigd. Of een enorme druivenstruik in de tuin elke dag met alle liefde bijhoudt. Op trapjes gaat staan en bukt om dingen op te rapen. Nogmaals, deze persoon is volgens de norm ‘ziek’.
Daarmee wil ik zeggen dat de theorie, ‘het beeld van’, soms verwarrend kan zijn met de praktijk. Bijna elke zorgvrager is kwetsbaar vanwege meerdere aandoeningen. Die kwetsbaarheid bewijst zich op het moment dat er opeens iets gebeurt met iemand waar hij niet meer bovenop komt – zoals een paar maanden terug. Bij een meneer die richting de 100 jaar ging, nog zelfstandig thuis woonde, ‘het allemaal nog wel op een rijtje had’, zoals hij zelf benoemde, maar wel al op een wachtlijst stond voor een opname in een verpleeghuis. Voor als het ooit zo ver zou komen, zich bewust van zijn kwetsbare gezondheid.
Meneer gleed uit in de douche, brak een paar ribben en een nekwervel en een paar dagen later overleed hij in het ziekenhuis.
Dit alles, die mevrouw met de mooi onderhouden druivenstruik, maar ook de meneer die overleed na een val, laat mij zien hoe kwetsbaar het leven is. Maar aan de andere kant, die meneer die viel genoot heel erg van zijn zelfstandigheid en het contact met zijn kinderen en (achter)kleinkinderen.
Die puurheid in een kwetsbare situatie zien, is een kunst. En soms moet je net even wat langer kijken dan je gewend bent. Ook in je eigen leven, als je je niet gezond voelt of dat ook daadwerkelijk niet bent. Hoe zie jij (je) ziekte? Hoe zie jij het leven mét (je) ziekte? Ik weet dat ik geen controle heb op of ik ziek ben of gezond. Misschien heb ik een erfelijke ziekte of iets in mijn lijf op dit moment wat mij geen 50 laat worden. Ik weet mij in de handen van de Schepper. Hij geeft mij elke dag adem, emoties, kracht en liefde om uit te delen naar de mensen om mij heen. En mocht het ooit anders worden, dan hoop ik dat ik er nog zo tegenaan kijk.
Recente reacties