Vandaag delen Carolien van Dam en Alieske Kater hun verhaal over het moederschap en het hebben van een groot gezin. De schoonzussen ervaren het beiden als een zegen om voor hun kinderen te mogen zorgen.
Annemarie van der Sluijs vertelt hoe het is om in een groot gezin op te groeien.
Geschreven door Suzanne
Serie ‘familie’ – deel 2
Ik ben Carolien van Dam (44), getrouwd met Jan-Pieter. We hebben samen 8 kinderen: Ruben (18), Anna (16), Edward (14), Walter (13), Eva (10), Lisa (8), Micha (6), en Juda (2).
Moeder van een groot gezin word je gelukkig geleidelijk. Ik had eerlijk gezegd nooit verwacht dat wij een groot gezin zouden krijgen: al jong tobde ik met onregelmatige menstruatiecycli en onze oudste werd na drie jaar huwelijk geboren. Wel riep ik al voor dat we zelf kinderen kregen dat een groot gezin me práchtig leek. Ik voel me het meest van de tijd heel rijk gezegend, al is het weleens druk en intensief. Doordat de kinderen verschillende leeftijden hebben, is de aandacht goed te verdelen. Ik ben gelukkig gezegend met een opgewekt karakter en een goede gezondheid. De ene fase is rustiger dan de andere in een gezin, maar ondertussen kan ik thuis ook van alles doen. Ik zie het beslist niet als iets wat me beperkt in mijn handelen. Maar heb wel de beslissing genomen om te stoppen met het avondje werken in de zorg en zelf zo ook iets meer rust te hebben.
Iets wat ons gezin eigen maakt is de samenstelling. Onze kinderen trekken veel in tweetallen met elkaar op. Ze zijn erg op elkaar gericht. Mijn man heeft twee zussen en ik drie broers, dus wij weten niet hoe het is om als zussen of broers op te trekken. Ik vind het heel mooi om deze band zo te zien in ons gezin.
Mijn man en ik doen altijd heel veel dingen samen, als we samen thuis zijn. Als ik nog met het eten bezig ben, haalt hij gerust een wasje binnen of hij helpt met iets anders wat nog gedaan moet worden. Boodschappen bestel ik online en verder koop ik graag kleding, wel veel tweedehands. Ik deel veel met hem en vraag wat hij ergens van vindt. Mijn man werkt in het onderwijs, waardoor hij soms wat eerder thuis is en even bij kan springen. Hij heeft ook een tijd in de kerkenraad gezeten, wat soms best druk was in combinatie met ons gezin. Na elf jaar is hij ermee gestopt, toch om meer tijd voor het gezin te hebben. Ondanks de tijd die het kostte, hebben we juist in die jaren heel veel zegen ervaren. We zeiden dan tegen elkaar: er wordt echt voor ons gezorgd, door de Heere.
Ik geniet van kleine dingen. Heel bewust van onze jongste. Of een gesprek met onze oudste. Vooral van samen dingen doen. We kamperen elk jaar met ons gezin. Maar ook gewoon thuis: samen zingen op zondagmiddag. Of als de oudste kinderen van de jongste genieten. Vaste rituelen en gezinsmomenten geeft een stukje mooie herinneringen voor later, hoop ik. Alles wat we kregen en krijgen in onze kinderen kwam van Hem.
Hoe ik ervoor zorg om soms even op te laden? Dat is en was best lastig voor me.
Ik ben een bezige bij en ga ongemerkt weleens op mijn reserves teren. Ik probeer bijna elke dag een flinke wandeling te maken. Werken in de tuin of wat lekkers bakken, daar haal ik energie uit. Ik ga vaak samen met mijn man even een wandelingetje maken, fijn om elkaar dan even te spreken. De oudste kinderen gaan ook steeds later naar bed.
Waar ik het meest mee worstel, is het loslaten van onze kinderen. Dat vind ik echt moeilijk. Vooral met het feit dat ze zoveel keuzes hebben en soms ook bepaalde keuzes maken. Ik heb graag de controle en dat kan ik niet. Maar dat is steeds weer een les. Het gedicht ‘Ik leg de namen van mijn kind’ren in Uw handen’ staat al jaren op mijn nachtkastje. ‘Houdt Gij ze vast als ik ze los moet laten en laat altijd Uw kracht boven hun zwakheid staan.’ En… ‘Laat ze nooit van U vervreemden, nooit hun leven lang.’ Dat is mijn gebed.
Als laatste een hart onder de riem voor andere moeders:
Leg je lat niet te hoog, stel niet teveel eisen aan jezelf. Voel je gezegend. Geniet van deze rijke zegeningen in afhankelijkheid van Hem. Houd als moeder je oog naar boven gericht, in afwachting van en biddend om Zijn kracht en zegen. Dat is het belangrijkste!
Ik legde Carolien een aantal stellingen voor:
Ik heb een strakke planning en wijk daar niet vanaf.
Haha, steeds minder. Al kan ik echt niet zonder. Een opgeruimd huis is een opgeruimd hoofd.
Ik vind het belangrijk om puur en gezond te eten.
Onze pubers zeggen misschien wel dat het een beetje m’n stokpaardje is. Ik bak graag zelf ons brood. Doordat het m’n interesse heeft, loopt het in elkaar over. Als je bewust koopt, laat je andere dingen staan. Dat hoort toch ook bij ‘goed zorgen voor’? ?
Wij vinden vaste gezinsmomenten erg waardevol
Zeker! Bijvoorbeeld verjaardagsrituelen, spelletjes doen, zingen op zondag. Maar ook het thematisch bezig zijn met de kerkelijke feesten, dit doen we bijna altijd ’s avonds na het eten.
Mijn naam is Alieske Kater en ik woon met mijn gezin in de pastorie van Arnemuiden. In 2002 zijn we getrouwd. We zijn toen in Wolphaartsdijk gaan wonen en later in mijn geboortedorp Kruiningen. Mijn man werkte destijds als makelaar in Zeeland, zelf werkte ik op de Julianaschool in Krabbendijke als onderwijsassistente. Een paar maanden na onze trouwdag ontdekten we dat ik in verwachting was. We waren ontzettend blij en dankbaar. Dat is immers nooit vanzelfsprekend. In april 2003 is onze oudste dochter geboren. Hierna volgden in 2005 een zoon, in 2007 een dochter, in 2010 een zoon en in de jaren 2014, 2017 en 2021 nogmaals drie keer een dochtertje. We ontvingen dus 7 kinderen en zien dit als een groot geschenk van God.
In 2005 kwam er een grote verandering in ons leven. Mijn man ging toen theologie studeren aan de VU in Amsterdam. In 2010 nam mijn man het beroep aan van de Hersteld Hervormde Gemeente in Rouveen en verhuisden we opnieuw. Ik was toen hoogzwanger van ons vierde kindje. In 2014 vertrokken we naar Waarder (ZH) en in 2019 kwam er een beroep uit Arnemuiden; we zijn in de zomer hier naartoe verhuisd.
Door alle verhuizingen en het wonen en leven in de pastorie zijn we als gezin erg hecht geworden. Telkens als we naar een nieuwe gemeente gingen kenden we daar niemand en dan ben je erg op elkaar aangewezen. Belangrijk in het gezin vinden we dat er tijd en aandacht is voor elkaar. Omdat mijn man zondags altijd een drukke dag heeft houden we de zaterdag bewust zo mogelijk vrij voor het gezin. We gaan dan vaak iets ondernemen met de kinderen die nog mee willen. De zaterdagavond is ook een echte gezinsavond, mijn man is vaak elke avond weg, maar die avond probeert hij echt vrij te houden. Ook vinden we het belangrijk om af en toe de kinderen één op één aandacht te geven.
We weten we dat het heel belangrijk is om te investeren in je huwelijk. Als je een goed huwelijk mag hebben, heeft dat ook zijn weerslag op je kinderen. Daarom proberen we geregeld momenten te plannen waarop we echt even alle tijd en aandacht voor elkaar hebben, zoals af en toe een paar nachtjes weg of een avondwandeling maken.
Voor mezelf vind ik het belangrijk om elke dag te beginnen met de Heere. Een stukje te lezen uit de Bijbel en te bidden om kracht voor de nieuwe dag. Ook mijn man en kinderen hebben een plaats in mijn dagelijks gebed. Nadat onze oudste werd geboren ben ik gestopt met werken; hier heb ik nooit spijt van gehad. Ik heb zo altijd de stabiele factor kunnen zijn in het gezin. En dat is heel fijn. Zeker omdat mijn man vaak en soms ook onverwachts weg moet. Tijdens de studie van mijn man deed ik overigens wel wat invalwerk om financiële redenen.
Ik heb wat taken in de gemeente zoals leidinggeven op de zondagsschool, bezoeken samen met mijn man en ik zit in de stuurgroep van de opvoedkring en moedermorgens. Ook help ik af en toe op de basisschool waar de kinderen op zitten en ik ben scribent voor het blad Om Sions Wil. Er zijn een aantal dingen die ik graag doe, zoals koken (liefst zo puur mogelijk), bakken en moestuinieren. Verder fiets en wandel ik graag. Deze dingen zijn eigenlijk allemaal goed te combineren met het gezin. En ik probeer er soms ook bewust tijd voor te maken, al valt dat niet altijd mee.
Ik houd van structuur en een opgeruimd huis. Elke avond als de jongsten op bed liggen ruim ik even beneden op, zo houd ik het overzicht. Na het avondeten is het hier vaak spitsuur. De kleinsten moeten naar bed. Mijn man gaat vaak rond die tijd de deur uit. Daarom hebben de oudere kinderen allemaal een taak, na het avondeten.
Mijn kijk op het moederschap is in de loop der jaren veranderd. Ik zag kinderen altijd al wel als een gave van God. Maar ik zie het moederschap nu echt als een roeping die God me gaf. Het is zo’n belangrijke taak om kinderen op te voeden. Zeker in het licht van het koninkrijk van God. Het is mijn uitzien dat onze kinderen de Heere mogen dienen en dat Zijn Koninkrijk mag worden uitgebreid. Dat ze Christus mogen liefhebben boven alles. Dat kunnen wij ze niet geven maar de Heere wil ons er wel voor gebruiken, vooral ook moeders.
Als je een groot gezin hebt roept dat soms reacties op. Vaak krijgen we leuke, positieve reacties. Soms moet ik ook wel eens lachen om de verbazing bij mensen als ik vertel dat we zeven kinderen hebben. Pas stond ik, in de supermarkt bij de kassa met een volle kar. Ik liet een man met twee preitjes even voor gaan. Hij keek eens naar de volle kar en vroeg toen: ’hoe lang doet u daar nou mee als ik vragen mag?’ Ik antwoordde dat het na een paar dagen toch echt wel op was. Hij keek me ongelovig aan en zei: ‘u heeft zeker een feestje?’ Ik heb hem maar snel uit de droom geholpen, waarop hij zei: ‘Tjonge, gezellig hoor, zeven kinderen. Maar ik ben toch blij dat ik maar twee preitjes hoef te halen…’.
En deze stellingen kreeg Alieske voorgelegd:
Het is lastig om de aandacht over de verschillende kinderen te verdelen.
Het is soms best lastig om de aandacht te verdelen over de kinderen. Vooral aan tafel als ze allemaal hun verhaal willen doen. De oudere kinderen vinden die drukte aan tafel ook niet altijd leuk. Ik probeer daarom voor de basisschoolkinderen gelijk uit school even wat aandacht te hebben. Zodat zij dan al hun verhaal kwijt kunnen. De oudere kinderen komen ook vaak s avonds laat nog wel met hun verhalen.
Ik zie het gezin als een kleine kerk
Opvoeden bij Gods Woord is het belangrijkste deel van de opvoeding. Wat kinderen thuis al jong mee krijgen gaat hun leven lang met ze mee. We maken elke dag tijd voor huisgodsdienst na de avondmaaltijd. En bij het naar bed brengen lezen we met de jongere kinderen uit de Bijbel en een dagboekje. De oudsten doen dit zelf. Op zondag bespreken we de preek. Zo zijn er verschillende vaste Bijbelmomenten. Soms is er ook spontaan een mooi gesprek over de Heere en Zijn dienst. En ook vaak genoeg is er een gemiste kans en denk ik achteraf: ’Ik had er op in moeten haken of anders moeten reageren’. Ook dit deel, misschien wel juist dit deel, van de opvoeding is met zonde bevlekt.
Niet perfect is ook goed
Bepaalde dingen ben ik minder belangrijk gaan vinden. Vroeger besteedde ik meer tijd aan het schoonhouden van mijn huis, nu probeer ik vaker bewust te genieten van de kinderen. Je mag zien dat er geleefd wordt. De sfeer in huis vind ik wel belangrijk. En die bepaal je als moeder grotendeels, daar ben ik me meer bewust van geworden. Als je als moeder geprikkeld bent heeft dat zijn weerslag op het hele gezin.
Ik ben dankbaar voor de openheid in ons gezin en de hechtheid. Ook voor de mensen om ons heen die altijd voor ons klaar staan en stonden tijdens drukke, intensieve periodes. Ook ben ik God dankbaar dat ik elke dag weer de kracht krijg om voor mijn gezin te zorgen. Ik ben ontzettend blij met ons grote gezin. Al is het soms best intensief en druk, vaak is het ook erg gezellig en mooi. Als ik zie hoe trots en dol ze allemaal zijn op de jongste van 1 bijvoorbeeld… Heel vaak kijken we met een groot gevoel van dankbaarheid naar onze kinderen waar we samen voor mogen zorgen.
Annemarie van der Sluijs is de jongste uit een gezin van tien kinderen. Ze vertelt hoe ze dit ervaren heeft.
Je bent opgegroeid in een groot gezin. Wat is je het meest bijgebleven?
Dat er altijd wel iemand was om mee te praten en je zorgen te delen. En dat ik daardoor toch wel een andere basis heb waarin ik opgegroeid ben dan dat iemand als enige thuis is.
Wat was jouw plek in het gezin en hoe heb je dat ervaren?
Ik ben de jongste in een gezin van 10. Ik heb 6 broers en 3 zussen. Ik heb het soms best wel vervelend ervaren dat ik de jongste was, alles was al uitgevonden zeg maar, en daardoor was er weinig meer uniek. Desondanks was het wel fijn om de jongste te zijn, je maakt bewuster dingen mee.
Het lastige is denk ik wel, dat je doordat je uit een groot gezin kom, je makkelijker ondersneeuwt. M’n moeder moest haar aandacht verdelen over 10, en dat heeft wel zo z’n uitwerking op wie je aandacht geeft.
Hoe is het contact met je broers en zussen nu je getrouwd bent?
Toch wel anders. De laatste jaren is het denk ik ook vermeerderd, ik heb voordat ik trouwde al op verschillende plaatsen gewoond maar kon daar nooit m’n draai vinden. Nu ik getrouwd ben en dus ook op een vaste plaats woon, bemerk ik dat het contact wel meer is, en ook intensiever.
Daarnaast is het ook zo dat ik sommige broers of zussen elke maand spreek, terwijl ik sommige één keer in de drie maanden spreek. En dat is oké, zolang je geen negatieve gedachten over hen gaat krijgen, blijft de band ook oké.
Heb je weleens iets ervaren van een bepaalde mening over een groot gezin? Hoe ging en ga je daarmee om?
Ja, als ik vertelde dat ik de jongste was uit een gezin van 10 kinderen waren daar altijd wel meningen over. Het werd meer negatief benoemd, dus bijv. van kan je moeder dat wel aan zoveel, dan dat men luisterde over hoe ik het naar m’n zin had thuis en dat het altijd gezellig kon zijn.
Hoe was de taakverdeling? Kan je iets meer vertellen over hoe het er praktisch aan toe ging bij jullie?
We hadden een corveelijst, van de jongere kinderen. Hun taak was elke dag de tafel dekken en afruimen. Op zaterdag deden de meiden om de beurt, koken, de badkamer schoonmaken en stofzuigen en dweilen. Toen mijn zussen op een gegeven moment allemaal gingen werken op zaterdag was dat mijn taak.
Daarnaast eten we op dezelfde tijden, en koffie drinken ook. En voor sommige taken was er geen lijst maar kon je dat gewoon aangeven dat je dat wilde doen, bijv. tanklokaal schoonmaken, onkruid wieden of ramen zemen.
Wat waren fijne gezinsmomenten?
Toch wel de momenten dat iedereen thuis was en we samen zongen bij het orgel. Dit deden we regelmatig tijdens een verjaardag, of wanneer er bezoek was.
Recente reacties