Verhalen van vrouwen – 7
Een permanente chaos in je hoofd die invloed heeft op alle aspecten van het leven, dat is ADD volgens Anniek Mostert – Tel. Ze is 26 jaar, getrouwd met Gerard en moeder van Maarten (2).
In maart 2021 verwacht ze haar tweede kindje. In dit artikel vertelt ze hoe het leven met ADD eruit kan zien en wat er vooraf ging aan de diagnose.
Geschreven door Suzanne
‘Een jaar of twee geleden zei mijn zus: ik denk dat jij heel veel overeenkomsten hebt met ADD. Zij is jeugdmaatschappelijk werker. Ze kreeg een cliënt die ADD had en dacht: ‘Is dit iets?’ Ze ging zich erin verdiepen en dacht: dit is typerend voor ons gezin! Ongemerkt ging ze mijn broers en zussen in gedachten langs. Toen ze aan mij dacht, had ze het idee dat ik er het meest ‘last’ van had. Ze besprak dit met mij en ik ging er meer over lezen. Ik herkende alles! Hoe langer ik erover nadacht, hoe meer ik erachter kwam dat ik tegen heel veel dingen aanliep. Dat ontkende ik in eerste instantie. Ik begreep zelf niet hoe ik bepaalde dingen deed of niet deed. Ik wilde niet erkennen dat het niet goed met me ging. Ik heb veel weggestopt en daar kwam ik meer en meer achter. Al jaren had ik last van een winterdepressie en ik ben in mijn leven al vaak in therapie geweest. Tien jaar geleden verloor ik mijn moeder aan ALS en toen ik 8 jaar was, is mijn broertje overleden aan leukemie. Wij trokken veel samen op, dus dat was erg heftig. Heel vaak kreeg ik te horen dat ik waarschijnlijk niet goed genoeg gerouwd had en dat daar mijn klachten vandaan kwamen. Ik kon me bijvoorbeeld niet goed concentreren. Omdat ik op de middelbare school middenin mijn rouwproces zat, kreeg ik af en toe vrijstelling van bepaalde opdrachten. Achteraf had ik helemaal geen overzicht en was mijn hoofd steeds ‘vol’.
Nog steeds dezelfde klachten
Na het VWO ben ik ergotherapie gaan studeren, maar dit was het toch niet voor mij. Ik wilde graag mijn propedeuse halen en dat is na twee jaar eindelijk gelukt. Daarna ben ik getrouwd en met een nieuwe studie begonnen: taalwetenschap. De eerste twee jaar had ik duidelijke vakken en omdat ik bijna altijd aanwezig was, wist ik precies waar het over ging. Ik leerde last minute en haalde alles. Totdat ik in het derde jaar (2017) onderzoek moest gaan doen. Het plannen van langer lopende projecten en alles daaromheen lukte totaal niet! Mensen in mijn omgeving zeiden: ‘Joh, het is ook druk. Een studie en een huishouden. Logisch dat je niet overal aan toe komt.’ Maar ik liep weer tegen dezelfde dingen aan waar ik al mijn hele leven mee worstelde: iets beginnen, maar niet afmaken. Grote plannen hebben, maar er vervolgens niets van terecht laten komen.
Ik heb mijn bevindingen aangekaart bij de huisarts. Zij adviseerde mij terug te gaan naar de psycholoog waar ik al onder behandeling was, vanwege mijn winterdepressie. Ik ben toen bij haar gestart met testen, maar dat voelde niet goed. Zij was nog nóóit met ‘winterdepressie’ en ‘ADD’ gekomen, terwijl dit heel vaak samen voorkomt. En omdat ik al zoveel therapie had gehad, leerde ik weinig nieuws. Ik zocht meerdere keren aan het eind van de winter hulp voor mijn depressie. Het ging dan snel weer beter, maar dat kwam waarschijnlijk ook omdat de winter voorbij was. Wel was er duidelijk een patroon te zien in mijn gemoedstoestand tijdens de wintermaanden en in de rest van het jaar. In november 2018 is Maarten geboren en daarna ging het beter. Sinds 2019 heb ik een lichttherapiebril en heb hier veel baat bij. Nu ik weet dat ik ADD heb, merk ik wel dat ik ’s winters meer merk van de symptomen. Ik voel mijn emoties sterker. ’s Avonds in bed valt alle afleiding van overdag weg en ga ik nadenken. Waar ik eigenlijk altijd rekening mee moet houden, is dat schakelen meer tijd kost. Ik ben best flexibel, maar heb soms even 10 minuten nodig om iets tot me door te laten dringen. Ik reflecteer vaak op mijn communicatie en kan dan achteraf wel zien dat ik op een bepaalde manier reageerde omdat ik overprikkeld was.
Toen ik de diagnose kreeg, verklaarde dat ontzettend veel van mijn gevoelens en gedrag. Maar het was ook confronterend, omdat ik veel weggestopt had. Dat kwam allemaal boven. Een vriendin – zij heeft ook ADD – adviseerde mij in therapie te gaan bij PsyQ. In mei dit jaar startte ik met groepstherapie. Omdat het digitaal was, heeft het me minder gebracht dan ik hoopte. Je spreekt je groepsgenoten minder en de informatie was mij grotendeels bekend. Wat mij goed heeft geholpen, waren de ‘trucjes’ die ik leerde. Ik moet ervoor gaan zorgen dat iets een routine wordt, omdat de uitvoering dan minder moeite kost. Waar ik op dit moment mee bezig ben, is dat ik elke dag een planning wil maken. Ik link dit nu aan het tandenpoetsen ’s morgens. Op de koelkast maak ik een planning voor de dag en zodra ik dat gedaan heb, lukt het vaak om wat ik gepland heb ook echt te doen. Het blijft altijd een strijd om alles goed te laten lopen. Soms versloft het. Het blijft een proces.
Tijdens therapie hebben we ook in kaart gebracht waar het meeste winst te behalen valt. Dit hebben we vervolgens behandeld. Voor mij was dit het huishouden. Ik heb tijdens de therapie een heel systeem ontwikkeld waar ik steeds op terug kan vallen. Vanuit de therapie werkten we met weektaken. Ik bedacht dan voor mezelf een nieuwe weektaak en kreeg daar feedback op. Nu de therapie is afgerond, bespreken we elke week op zaterdag de weekplanning. Ik weet dan ook hoe de week van mijn man, die wethouder is, eruit ziet.
Aan het eind van de therapie begon ik met medicatie, maar na een week ontdekte ik dat ik zwanger was van ons tweede kindje. Daarom moest ik met de medicatie stoppen. Ze kijken persoonlijk naar welk medicijn het beste bij je past. Je start met een lage dosis. Bijwerkingen kunnen aangeven dat de dosis te hoog is.
De verbeteringen die ik merkte: veel meer rust in mijn hoofd. Het was precies in laatste week van mijn scriptie. Ik moest nog een paar dingen doen. Ik kon me veel beter concentreren en een stuk tekst werd veel overzichtelijker. Dat werd gedurende de dag minder, vanwege de uitwerking van de medicijnen.
Moederschap
Als ik achteraf kijk naar een leven zonder kindje, merk je dat je veel minder verantwoordelijkheden hebt zonder kinderen. Elke stap met een kindje is moeilijker. Je bent de hele dag bezig met wanneer je kindje iets nodig heeft. Dat komt er ‘ineens’ bij, naast wat je voor jezelf nodig hebt. Daarnaast zijn er ook veel meer prikkels. Die combinatie maakt het ingewikkelder. Het kost meer tijd en energie. Anderzijds zorg je altijd voor iemand. Je hebt structuur nodig voor je kind, wat je zelf ook weer meer structuur geeft. Je moet inspelen op het ritme van je kindje. Wel heb ik elke keer tijd nodig voor het schakelen. Wat betreft de komst van ons tweede kindje: we zien wel welk effect dit op mijn ADD gaat hebben, maar we hebben er alle vertrouwen in dat we hier ook een weg in zullen vinden.
Relatie
Ook in de relatie met mijn man hebben flink wat hobbels moeten nemen. Het is voor hem erg lastig om mij te begrijpen en daardoor is het moeilijk om mij goed te ondersteunen en te helpen. De frustraties liepen soms hoog op. Hij begreep gewoon niet waarom ik simpele klusjes in huis niet deed en dan de hele dag depressief op de bank zat. Dat frustreerde hem enorm. Omdat ik het zelf ook niet begreep zaten we op een dood spoor. Gelukkig hebben we de tijd genomen om samen te onderzoeken wat ADD is en welke effecten dit heeft op je gedrag, in huis en binnen je relatie. We hebben geleerd om anders en beter te communiceren. Hij ondersteunt mij nu in de structuren die mij helpen om de dag door te komen. Ik ben dankbaar dat we daar samen aan kunnen werken en dat we al zover gekomen zijn. Maar het blijft hard werken.
Echt anders
Mensen reageren weleens met de opmerking: ‘Ach, mijn huis is ook weleens niet opgeruimd,’ maar beseffen niet dat ik rustig de stofzuiger een maand niet aanraak. Het is bij mij een permanente chaos in mijn hoofd. Het is niet even het overzicht missen, maar het gaat altijd door. En het heeft invloed op álles wat ik doe. Mensen die anders in elkaar zitten, begrijpen het vaak niet. Zij snappen niet waarom iets lastig is voor mij. Al zijn het basic taken. Dat is ook lastig uit te leggen. Mensen lijken het soms te begrijpen. Ze reageren dan empathisch, maar dan weet ik nooit in hoeverre ze het begrijpen. Al snap ik ook weer dat het lastig is om jezelf in te leven als je totaal anders in elkaar zit. Als kind begreep ik mezelf ook niet. Ik wilde soms weleens een been breken, omdat dan tenminste iets ‘had’.
Ook nu ervaar ik dat nog wel, een voorbeeld: ‘We wilden een reis boeken en het reisbureau had een offerte gemaakt. Ik reageerde een aantal keren wat later. Ik moet dan dingen navragen en vergeet dan weer te reageren. Uiteindelijk kwam de eigenaar naar mij toe en die heeft mij héél klantonvriendelijk behandeld.’ Door mijn ADD lukten die dingen niet. Ik was echt verbijsterd. Het is dan makkelijker om een lichamelijke beperking te hebben.
Het is lastig om te benoemen wat de ADD mij brengt, maar ik ben wel creatief. Al ben ik heel vaak aan iets begonnen, maakte het vervolgens niet af en dacht daardoor: ‘Ik ben niet creatief.’ Nu weet ik dat ik dat wel ben, maar dat de oorzaak van iets niet afmaken ergens anders ligt. Daarnaast organiseer ik graag iets en weten ze mij binnen de familie ook wel te vinden. Doordat ik zoveel moet plannen is het ook mijn kracht geworden.
Ik ben dankbaar dat ik steun heb aan mijn geloof. Er zijn dingen die ik niet kan door mijn ADD. Maar God houdt van mij zoals ik ben en dat helpt mij te accepteren dat ik goed genoeg ben, zoals ik ben.’
Anniek, heel erg bedankt voor het open gesprek wat we hadden.
Het zou mooi zijn als jouw verhaal de leefwereld van ADD bij volwassenen wat dichterbij brengt.
Recente reacties